Kuzey Kutbu’na ilk ayak basan kişinin Robert Edwin Peary olduğunu biliyoruz. Ama bu seferde kendisine Afro-Amerikan Matthew Henson’ın eşlik ettiğini biliyor muydunuz? Tarihte hak ettiği değeri görememiş bir figür olan Henson’ın hayat hikayesini ve Kuzey Kutbu’nu keşfini anlattık… ?
Kaynak:https://www.bbc.com/travel/article/20…
Matthew Alexander Henson 8 Ağustos 1866’da doğdu. Annesi o şimdi iki yaşındayken ölen Henson’ın babası yeniden evlendi.
Ancak çocukken babasını kaybeden Henson, akrabalarının yanında büyümüştür.
Dünyayı keşfetmek için evinden ayrıldı ve Katie Hines adlı bir ticaret gemisinde micho olarak iş buldu.
Geminin kaptanı Childs, genç Henson’ı kanatları altına aldı: ona okuma yazma öğretti.
İkili birlikte Japonya, Çin, Fransa, Afrika ve Filipinler gibi ülkeleri gezdi. Bu deneyimler sayesinde Henson yetenekli bir gezgin oldu.
Kaptan Childs’ın ölümüyle Washington’a dönen Henson, bir şapka dükkanında tezgahtar olarak çalışırken kaşif Robert Edwin Peary ile tanıştı.
Henson’ın denizdeki deneyimlerinden etkilenen Peary, Nikaragua yolculuğunda onu da yanına aldı.
Peary ve Henson, 1891’de bir Grönland keşif gezisine çıktılar ve Henson, Inuit kültürünü öğreniyordu.
Eskimoların dili ve hayatta kalma becerileri ile ilgiliydi.
Bir sonraki Grönland seyahatlerini 1893’te yaptılar: Henson, Amerikan Doğa Tarihi Müzesi’ne satılan göktaşlarını toplama gezisinde Peary’ye eşlik etti.
İki yıl süren yolculukta pek çok zorlukla karşılaştılar: Açlıktan ölmek üzereyken kızak köpeklerinden birini yediler.
Ancak bu onları yolculuklarından caydırmadı. Sonraki birkaç yıl boyunca Kuzey Kutbu’na ulaşmak için birçok girişimde bulundular.
1902’deki girişimleri trajediyle sonuçlandı: Altı Eskimo çetesi üyesi açlıktan öldü.
Ancak 1905 girişimlerinde çok yol kat ettiler: Eski başkan Theodore Roosevelt’in mali desteğiyle son teknoloji bir gemi satın aldılar. Gemi Kuzey Kutbu’na doğru ilerlerken, erimiş buz Kuzey Kutbu tarafındaki deniz yolunu kapattı.
Ekibin Kuzey Kutbu’na ulaşmak için son girişimi 1908’deydi: Bir yıllık keşiften sonra, diğer ekip üyeleri pes ettiğinde Henson, Peary ile kaldı.
Ve 6 Nisan 1909’da Henson, Peary, dört Eskimo ve 40 köpek Kuzey Kutbu’na ulaştı.
Kuzey Kutbu’na ulaşmak tüm grubun başarısı iken, bu başarı sadece Peary’ye atfedildi.
Henson ise Afrikalı-Amerikalı olduğu için neredeyse resmen unutulmuştu…
Daha sonra ABD Gümrüklerinde katip olarak çalışan Henson, kaşif günlerini asla unutmadı: 1912’de “Kuzey Kutbundaki Kara Kaşif” adlı anı kitabını yayınladı.
Henson hak ettiğini 70 yaşında aldı…
Bir kaşif olarak yaptığı çalışmalardan dolayı, New York’taki seçkin Explorer’s Club’ın onursal üyesi olarak kabul edildi.
1947’de Chicago Geographical Society, Henson’a altın madalya verdi.
Siyahiliği nedeniyle tarihte pek adından söz ettirmeyen Henson, geç de olsa çalışmaları ve başarıları ile onurlandırıldı.
